فرزانه دهباشیان طرقدری

بسم الله الرحمن الرحیم

فوبیای اجتماعی

گرد اوری:فرزانه دهباشیان طرقدری

دبیر مربوطه:سرکار خانم عباسی مقدم

تا به حال این کلمه را شنیده اید فوبیای اجتماعی چیست؟

 

همین که نوبت به او می رسد، دست و پایش را گم می کند، پیشانی اش خیس عرق شده، نفسش بالا نمی آید و با استرس شدید می رود پشت تریبون. پروژه ای که ۳ ماه برای آن وقت گذاشته و برای به سرانجام رسیدنش شب و روز نداشته، حالا تمام شده و همه آمده اند که ارائه ای از آن را از زبان خودش بشنوند، اما مگر می تواند حرف بزند! تا شروع به حرف زدن می کند صدایش می لرزد، صدای قلبش را می شنود و تا نگاهی به استادانش می اندازد می خواهد همان جا غش کند. این آدم در نهایت موفق به ارائه ای درخور و شایسته نمی شود چون فوبیای اجتماعی دارد و همین موضوع عملکردش را مختل می کند.

فوبیای اجتماعی ترس مقاوم از یک یا چند موقعیت است که شخص در مواجهه با آنها دچار اضطراب شدید شود به طوری که عملکردش تحت الشعاع قرار بگیرد. این فرد ترس از این دارد که مورد نظاره و قضاوت دیگران قرار بگیرد. به همین دلیل معمولا از غذا خوردن در رستوران ها، انجام وظیفه در صورت مورد توجه بودن و صحبت یا انجام کار در حضور دیگران اجتناب می کند و از ازدحام به دلیل ترس از نگاه انتقادآمیز دیگران دوری می کند.

علائم چطور بروز می کند؟

فرد به دنبال این هراس یا فوبیای اجتماعی برخی علامت های اضطرابی مانند بالا رفتن فشارخون، سرخ شدن چهره، لرزش دست و تعریق را تجربه می کند که گاهی تعداد علائم کم است و تنها باعث اضطراب می شود و گاهی هم شدید است و فرد را دچار حمله هراس یا پانیک می کند. همه این مشکلات باعث می شود فرد برخی رفتارهای اجتنابی داشته باشد. یعنی فرد از ترس اینکه نکند دچار علائم اضطرابی شود حتی الامکان از اینکه در این شرایط قرار بگیرد، دوری می کند. مثلا اگر دانشجو است پروژه اش را ارائه نمی کند یا اگر مسئول بخشی است مسئولیت آن را محول می کند.

این بیماری شدت و حدت دارد

شدت فوبیای اجتماعی باتوجه به عوامل آن، اهمیت و تعداد موقعیت های وحشتناک دارد. اگر این ترس فقط مربوط به کارکردهایی مانند حرف زدن در یک گروه یا انجام یک کار در مقابل عموم باشد اختلال به صورت خفیف باقی می ماند. اگر فرد در جمعی باشد که با آن آشنایی دارد و از دوستان و آشنایان نزدیک او محسوب می شوند ممکن است دچار این حالت نشود یا به شکل خفیف آن را تجربه کند اما این فوبیا در مجامع رسمی تر و با افراد ناآشنا بیشتر سراغش می آید. اگر فرد نوع شدیدی از فوبیا را داشته باشد این اتفاق در جمع های خانوادگی هم می افتد.

ریشه مشکل کجاست؟

مانند بسیاری از اختلال های روان پزشکی خیلی اوقات جنبه های زیست شناختی برای علت یابی این مساله در نظر گرفته می شود. برخی افراد ذاتا مضطرب اند و ریشه های اضطرابی در خانواده آنها قوی تر است، بنابراین پاسخ فیزیولوژیک بدن به محرک های بیرونی ممکن است در این افراد شدیدتر بروز کند و آستانه تحمل آنها در مواجهه با استرس پایین تر باشد. اگر فردی در کودکی شرایطی را تجربه کرده که اعتماد به نفس بالایی نداشته و تربیتش به گونه ای بوده که فرد مستقلی بار نیامده و اعتماد به نفس در او تقویت نشده، احتمال ابتلا به این فوبیا در او زیاد است. حتی ممکن است فرد این وضعیت ها را تجربه نکرده باشد اما در موقعیتی قرار گرفته باشد که مورد تحقیر و قضاوت بدی واقع شده باشد و از آن به بعد دچار این فوبیا شود.

خانم ها بیشتر مراقب باشند

فوبیای اجتماعی بسیار شایع است و از هر ۸ نفر یک نفر یا بیشتر به درجات مختلف حداقل در یک دوره از زندگی شان از این اختلال رنج می برند. هراس اجتماعی در زنان ۲ برابر مردان است. با این حال، مردان خیلی کمتر از زنان سراغ درمان می روند. در بسیاری از موارد، آغاز هراس اجتماعی ابتدای دوران نوجوانی است اما در مواردی هم در سنین پایین تر گزارش شده.

این اختلال در کودکان هم بروز می کند اما چون در این دوران اختلال های دیگری مانند اضطراب جدایی نیز ممکن است وجود داشته باشد، باید زمان بیشتری را برای تشخیص این اختلال در کودک در نظر گرفت.

پیشگیری به تربیت مربوط است

برای پیشگیری از بروز چنین هراسی نوجوان ها باید به مشارکت اجتماعی تشویق شوند و در جمع سرزنش و تحقیر نشوند. آنها در این حالت ترس کمتری را تجربه می کنند و با افزایش سن بهتر می توانند خودشان را بروز دهند. در این میان شیوه های تربیتی همراه با ایجاد اعتماد به نفس و مسئولیت پذیر بار آوردن کودک می تواند موثر باشد.

راه های درمان کدام است؟

هم دارودرمانی و هم روان درمانی باید کنار هم برای فرد مبتلا به این اختلال وجود داشته باشد. فرد کنار درمان دارویی ممکن است به درمان های شناختی رفتاری و گاهی به روان درمانی پویشی نیاز داشته باشد. درمان های دارویی کمک می کند علائم اضطرابی هم در کوتاه مدت و هم طولانی مدت کنترل شود. درمان های شناختی و رفتاری بیشتر در دسترس هستند و محدودیت کمتری برای اجرا دارند.

در این نوع درمان تلاش می شود علل بروز چنین اضطرابی در خود فرد و محیط او برطرف شود. در این روش راهکارهای رفتاری و تکالیفی ارائه می شود که فرد با کمک روان درمانگر اجرا می کند. درمان های پویشی عمیق تر است و هر کسی توانایی به کارگیری آن را ندارد و تعداد روان درمانگرهای چنین درمانی کم است. این روش زمان بیشتری برای درمان به خود اختصاص می دهد و فرد باید هزینه زیادی را متقبل شود. در عین حال کمک می کند ریشه های بروز این اختلال اضطرابی عمقی تر که مربوط به الگوهای رفتاری فرد در دوران کودکی است، پیدا شود. معمولا بعد از ۳ هفته فرد درجاتی از بهبود را نشان می دهد ولی به طور متوسط ۸ تا ۹ ماه به ادامه درمان دارویی نیاز است.

اگر این کار همراه با روان درمانی باشد سرعت بهبود بیشتر است. برای افراد مبتلا به هراس اجتماعی در حد خفیف تا متوسط، معمولا ۲۰ جلسه درمانی کافی است. درمان افرادی که فقط در یک موقعیت خاص، مثل صحبت کردن در جمع، رنج می برند شاید حتی کمتر از این هم طول بکشد و افراد مبتلا به هراس اجتماعی شدید شاید به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند.

به خودتان کمک کنید

همین که فرد متوجه مشکلش باشد و برای درمان اقدام کند کمک کننده است، اما در معرض قرار گرفتن با شرایط و تمرین کمک بسیاری به او می کند. البته این کار باید به صورت تدریجی و پله پله باشد تا بتواند آن را تحمل کند. بسیاری از افراد در آغاز درمان احساس اضطراب می کنند و مطمئن نیستند که حالشان خوب شود یا خیر. شما نیز مانند همه افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، ناگزیرید برای درمان و بهبود خود تلاش کنید.

درمانگر به شما می آموزد که برای کمک به خودتان چه کار بکنید و شما نیز آن کارها را در فواصل بین جلسات تمرین خواهید کرد. تمرین های اولیه کاملا آسان هستند، اما به تدریج و همچنان که آرامش شما در موقعیت های اجتماعی بیشتر می شود، تمرین ها هم سخت تر خواهند شد. هر چه بیشتر تمرین کنید، احتمال بهبودتان بیشتر خواهد شد.

الهام پوریزدان پناه

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع تحقیق: اختلالات روانی

گرد آورنده: الهام پوریزدان پناه

دبیر مربوطه: سرکار خانم عباسی مقدم

نگاه اجمالی

از آنجا که اختلال روانی غالبا غیر عادی ، عجیب یا آزار دهنده است، نگاهها را به خود جلب می‌کند. واکنشهای متفاوتی در مقابل بروز آن ممکن است دیده شود. این واکنش می‌تواند به صورت خشم ، تنفر و اکراه ، ترس و سردرگمی همراه باشد. تمایل به درمان خواه وجود داشته باشد یا نداشته باشد بعد آزار دهندگی این اختلالات برای خود فرد و یا اطرفیان او وجود دارد. برخی از اختلالات به راحتی در زندگی شغلی و اجتماعی خود تاثیر گذاشته و عمدتا عملکرد او را مختل می‌سازند. 

تاریخچه اختلالات روانی

آدمی همواره در مورد سلامت جسم ، روابط اجتماعی و جایگاه خود در این عالم نگران بوده است و در این زمینه‌ها سوالات بسیاری مطرح کرده و پیرامون آنها نظریاتی ابراز داشته است. بعضی از این نظریات تقریبا جهان شمول به نظر می‌رسند و در بسیاری از مناطق دنیا و اکثر دوره‌های تاریخی دیده می‌شوند. طبق نظریه‌هایی کهن که امروزه هم به چشم می‌خورد، اختلال روانی نتیجه عملکرد نیروهای ماوراء طبیعی و جادوئی مثل ارواح شرور و شیطان است. در جوامعی که این نظریه را باور داشتند، درمان به صورت جن گیری انجام می‌شد.

در تاریخ اختلالات روانی این عقیده نیز رواج داشته که آنها را ناشی اختلال کارکرد بدن می‌دانستند. در یونان باستان به درمان این اختلالات در معبد الهه سلامت می‌پرداختند. بقراط اهمیت مغز را در تبیین این اختلالات دریافت و درمان مبتنی بر استراحت ، استحمام و رژیم غذایی را توسعه بخشید. حرکت به سوی توجیهات منطقی در تبین رفتار را سقراط ، افلاطون و ارسطو تقویت کردند.

افلاطون رفتار پریشان را برخاسته از تعارضات درونی بین هیجان و عقل به شمار می‌آورد. برخورد به مبتلایان به این اختلالات خط سیری از برخورد غیر انسانی تا برخوردهای انسانی‌تر را شامل می‌شود. جنبش معطوف به درمان انسانی‌تر با این بیماران با کارهای فیلیپ پنیل آغاز شد. بتدریج تغییرات اصلاحیتر بیشتری آغاز و ادامه یافت و تحقیقات علمی در سبب شناسی ، طبقه بندی و درمان اختلالات انجام گرفت. 

طبقه بندی اختلالات روانی

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، این اختلالات به شرح زیر طبقه بندی می‌کند:

 

_ عقب ماندگی ذهنی

_ اختلالات یادگیری

_ اختلالات نافذ مربوط به رشد

_اختلالات کمبود توجه

_ اختلالات تغذیه‌ای و خوردن شیرخوارگی واوان کودکی

_ اختلالات تیک

_اختلالات ارتباطی

_ اختلالات دفعی

_ سایر اختلالات دوران شیرخوارگی ، کودکی و نوجوانی

اختلالات شخصیتی_

 

 

سبب شناسی اختلالات روانی

در بررسی علل مربوط به بروز اختلالات روانی از دیدگاههای مختلف به این مساله پرداخته شده است. 

دیدگاه زیست شناختی

این دیگاه آشفتگیهای بدنی را علت اختلال روانی می‌داند. بی‌نظمی در ژنها ممکن است سبب ساز بعضی رفتارهای غیر انطباقی باشد. دیگر تعیین کننده زیست شناختی رفتار ، مغز و دستگاه عصبی است. آشفتگی در بخشهای معینی از مغز می‌تواند اختلالات روانی را موجب شود. دستگاه غدد و عملکرد آنها نیز می‌تواند در بروز این دسته از اختلالات سهیم باشد. 

دیدگاه روانکاوی

این دیدگاه که افکار و هیجانات را علل مهم رفتار می‌دانند، در سبب شناسی اختلالات روانی به شناسایی افکار و هیجانات ناآشکار که مسبب اساسی اختلالات هستند، تاکید می‌کند. از این دیدگاه پنج سال اول زندگی از لحاظ رشد سالم شخصیت یا بروز اختلالات حائز اهمیت است. 

دیدگاه یادگیری

این دیدگاه که بر اهمیت یادگیری تاکید دارد معتقد است اختلالات روانی با پیوندهای یادگیری قابل توضیح هستند. در این دیدگاه سرمشق گیری ، تقویت کننده‌های مثبت و منفی و شرطی سازیها در بروز رفتارهای غیر عادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

دیدگاه شناختی

تمرکز دیدگاه شناختی بر شناخت فرد از محیط پیرامون خود متکی است. از این دیدگاه ناتوانی فرد در تشکیل شناختها و طرحواره‌های مناسب از ارتباط خود با محیط مشکلاتی را برای او بوجود می‌آورد. از دیگر دیدگاههای رایج دیدگاههای انسان گرایی ، هستی گرایی و دیدگاه اجتماعی است. درمان این دسته از اختلالات به دو شیوه کلی دارو درمانی و روان درمانی تقسیم بندی می‌شود. دارو درمانی توسط روانپزشک و روان درمانی توسط روانشناس صورت می‌گیرد. دیدگاه روان شناس در سبب شناسی اختلالات روانی رویکرد درمانی او را تعیین خواهد کرد. با اینحال امروزه بندرت یک روان شناس خود را مقید به یک دیدگاه خاص می‌کند و معمولا از ترکیبی از این دیدگاهها کاربرد دارند. 

ریحانه رضائی

 بسم الله الرحمن رحیم

سندردم دان چیست؟؟؟

تهیه و گرداوری :ریحانه رضایی

دبیر مربوطه:سرکار خانم عباسی مقدم

سندرم داون که در گذشته منگلیسم نیز نامیده می‌شد، یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل حضور تمام یا بخشی از یک کروموزوم اضافی در جفت کروموزوم ۲۱ به وجود می‌آید که در اصطلاح علمی تریزومی ۲۱ نامیده می شود. این بیماری دارای علایم مختلف از جمله ناهنجاری‌های عمده و یا خفیف در ساختار یا عمل کرد ارگان‌ها می‌باشد.از جمله علایم عمده و زودرس که در تقریباً همه بیماران مشاهده می‌شود وجود مشکلات یادگیری و نیز محدودیت و تاخیر رشد و نمو می‌باشد. ناهنجاری های فک و صورت ، ناهنجاری های قلبی عروقی و خطر ابتلای بیشتر به انواعی از بیماری ها نظیر الزایمر ، لوسمی و عفونت ها نیز از پیامد های این بیماری می باشند. علایم ظاهری سندرم داون ، وجود یک خط عرضی در کف دست به جای دوتا ، چین های کنار داخلی صورت ، بینی کوچک و سر بالا و گوش های کوچکتر و کمی پایینتر و ... می باشد.

نام این سندرم از نام یک پزشک انگلیسی به نام جان لانگدان داون (John Langdon Down) گرفته شده‌است که برای اولین بار این سندرم را در سال ۱۸۶۶ توصیف نمود. افراد مبتلا به سندرم داون توان ذهنی پایین تر از حد میانگین دارند و به طور معمول دچار ناتوانی ذهنی خفیف تا متوسط هستند. تعداد کمی از مبتلایان به سندرم داون دچار ناتوانی شدید ذهنی هستند. متوسط میزان بروز این سندرم مابین ۱ در ۶۰۰ تا یک در ۱۰۰۰ مورد از تولد نوزادان زنده گزارش شده‌است که این میزان در مادران جوان کم تر و باافزایش سن مادر افزایش می‌یابد. با این وجود در حدود دو سوم مبتلایان به سندرم داون از مادران زیر ۳۵ سال متولد می‌شوند.

علت اصلی ایجاد کننده سندرم داون ، جدا نشدن کروموزوم های شماره ۲۱ مادری است که این خطر با افزایش سن مادران رابطه دارد، در کنار این ، عدم جدایی میوزی پدری ، موزاییسم حاصل از عدم جدایی میتوزی و یا جابجایی بین کروموزوم ها نیز می تواند باشد.

مبتلایان به بیماری ژنتیکی سندرم داون به طور متوسط ، حدود ۳۲ تا ۳۵ سال عمر می‌کنند.^[۱]

                   

مکانیسم‌های ایجاد سندرم داون

۱) Nondisjunction (عدم تفرق صحیح کروموزومی هنگام تقسیم): ۹۵ درصد تمام مبتلایان به تریزومی ۲۱ را شامل می‌شود. در میوزI یا میوزII می‌تواند رخ دهد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که خطای می‌وزی معمولاً طی میوز مادر (اغلب ۹۵٪ از موارد) مشکل در آنافاز میوزI مادر است، اما در میوز پدری (اغلب ۵٪ از موارد) معمولاً خطا در میوزII پدر است بناباین سن بالای مادر بسیار مهم تر می‌باشد. اهمیت سن مادر در سندرم داون به دلیل فیزیولوژی اووگونی می‌باشد که مراحل اووژنز بسیار طولانی‌تر از اسپرماتوژنز می‌باشد در واقع اووژنز از دوران جنینی شروع و تا زمان لقاح ادامه دارد.

۲) جابه جایی رابرتسونی (Robertsonian translocation): حدود ۴ درصد از مبتلایان را شامل می‌شود. در این مکانیسم دو کروموزوم آکروسنتریک (میان‌پار) بازوهای کوتاه را از دست می‌دهند و بازوهای بلندشان به هم متصل می‌شود. اغلب اوغات کروموزوم‌های درگیر کروموزوم ۱۴ و ۲۱ می‌باشند. افرادی که در اثر جابه جایی رابرتسونی دچار سندرم داون می‌شوند، پدر یا مادر آنان حامل‌های سالم (از نظر فنوتیپ) جابه جایی رابرتسونی هستند. تعداد کروموزوم فرد حامل ۴۵ عدد است و تنها مشکل او ایجاد گامت‌های دارای ناهنجاری می‌باشد.

۳) حالت ۲۱q ۲۱q: حدوداً کمتر از ۱ درصد از مبتلایان را شامل می‌شود. برخی از متخصصین اعتقاد دارند این حالت یک نوع ایزوکروموزوماست، در این حالت بازوهای دو کروموزوم ۲۱ فرد حذف و بازوهای بلند به هم متصل می‌شوند. در واقع فرد تنها یک کروموزوم ۲۱(۲۱q ۲۱q) خواهد داشت و این فرد را حامل گویند و از لحاظ فنوتیپ سالم بوده و مشکل تنها در گامتوژنز می‌باشد. فرزند فرد حامل یا مبتلا به سندرم داون خواهد بود یا در اثر مونوزومی ۲۱ سقط خواهد شد.

۴) موزاییک (ژنتیک): این افراد در برخی از بخش‌های بدنشان دارای سلول‌هایی با کاریوتیپ تریزومی ۲۱ خواند بود و در برخی دیگر کاریوتایپ حتی نرمال دارند. موزائیسم در تقسیم میتوز اتفاق می‌افتد و بسته به اینکه در چه مرحله‌ای از تشکیل جنین اتفاق افتد فنوتیپ متفاوتی را نشان خواهد داد، یعنی هرچه تعداد سلول‌های تریزومی ۲۱ کمتر باشد (زمان بیشتری از تشکیل سلول‌های جنینی گذشته باشد) فنوتیپ خفیف تری را نشان می‌دهد.^[۲]

پیشگیری از سندرم داون

در گذشته برای پیشگیری از سندرم داون توصیه می‌شد که همه مادران بالای ۳۵ سال توسط آزمایش سلول‌های مایع آمنیوتیک(آمنیوسنتز) یا نمونه‌گیری از پرزهای جفتی (CVS) تحت بررسی قرار گیرند. اما از آنجا که بیش از دو سوم نوزادان مبتلا به سندرم داون از مادران زیر ۳۵ سال متولد می‌شوند در حال حاضر شیوه‌های غربالگری سندرم داون به همه مادران باردار توصیه می‌شود. در این شیوه‌ها که معمولاً در سه ماهه اول بارداری یا سه ماهه دوم بارداری انجام می‌گیرند از روش‌های غیر تهاجمی همانند بررسی خون مادر یاسونوگرافی استفاده می‌شود.

آلفا فیتو پروتئین ( AFP)

آلفافیتوپروتئین بطور معمول در خون مردان سالم و زنان غیر باردار یافت نمی‌شود و یا میزان آن بسیار اندک است. اندازه گیری سطح سرمی آلفا فیتوپروتئین در مادران حامله بخشی از آزمایشهای غربالگری است و از آن می‌توان جهت تشخیص برخی بیماری‌ها و ناهنجاریهای جنین استفاده کرد مانند نواقص کانال نخاعی، انانسفالی ، سندروم داون و بیماریهای نادر مانند سندروم‌های کروموزومی (تریزومی) یا امفالوسل که یک نقص مادرزادی در دیواره شکمی است. در مسدود شدن کانال نخاعی (Spinabifida)، چنانچه میزان AFP خون زودتر از ۱۵ هفتگی مورد بررسی قرار بگیرد، قابل اطمینان نیست. بابررسی AFP موجود در خون به همراه نتایج دو تست دیگر بنامهای «استریول» و HCG می‌توان سندروم داون (Down) را تشخیص داد. هنگامی که این سه تست با هم انجام شوند به آن تست تریپل می گویند. این تست جهت اسکرین (تشخیص) مشکلات جنینی، بسیار دقیق تر از تست مجزای AFP است. این تست بر روی سرم خون مادر انجام می‌شود.

اسکرین جنین یک زن باردار جهت تشخیص سندروم داون: سطح پایین AFP در ۶۰ درصد موارد می‌تواند نشانه سندروم داون باشد اما هنگامی که نتایج تست AFP همراه با نتایج دو تست استریول و HCG مورد بررسی قرار گیرد، احتمال تشخیص سندروم داون تا ۸۰ درصد افزایش می‌یابد.

در صورتی که داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید، قبل از انجام خونگیری، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است مقادیر نرمال AFP در آزمایشگاههای مختلف با هم تفاوت داشته باشند. این مقادیر نرمال بسته به سن جنین فرق می‌کند. شاید AFP بالا یا پایین به این معنی باشد که سن جنین اشتباه محاسبه شده‌است. به کمک سونوگرافی خیلی دقیق تر می‌توان سن جنین را محاسبه کرد. انجام آمینیو سنتز نیز به منظور اندازه گیری AFP مایع آمینیون توصیه می‌شود. در زنان باردار مقدار AFP در هفته چهاردهم بتدریج شروع به افزایش می‌کند. این حالت تا یکی دو ماه قبل از تولد ادامه یافته و سپس بتدریج کاهش می‌یابد. مقادیر AFP در زنان سیاهپوست معمولاً کمی بالاتر از زنان سفید پوست است. برای تخمین صحیح سن جنین لازم است مقدار AFP را بدقت اندازه گیری کرد. اندازه نرمال مقدار AFP برای هر خانم بر اساس وزن، نژاد، وضعیت دیابت(یعنی اینکه آیا شخص نیاز به تزریق انسولین دارد) و سن جنین وی تنظیم شده‌است. اگر طی سونوگرافی تخمین سن جنین تغییر کند باید مقدار AFP را دوباره با آن تطبیق داد. میانگین این اندازه تطبیق داده شده را MOM می‌نامند. مقدار MOM را برای خانم مورد آزمایش، نرمال در نظر می‌گیرند.

مقدار بالای AFP در یک زن باردار می‌تواند به این دلایل باشد: سن نامناسب بارداری، یک حاملگی چند قلویی، جنین با نقص لوله عصبی، نقص دیواره شکمی (Omphalocele) و جنین مرده. برای اصلاح Omphalocele یا نقص دیواره شکمی، نوزاد باید پس از تولد مورد عمل جراحی قرار بگیرد.

مقدار کمتر از حد نرمال AFP در یک زن باردار مقدار پایین AFP می‌تواند به این دلایل باشد: سن نامناسب آبستنی، جنین مبتلا به سندروم داون.

عوامل تأثیر گذار بر روی تست آلفا فیتو پروتئین : سیگار کشیدن باعث افزایش مقدار AFP خون می‌شود ؛ نگهداری بد و نامناسب خون در یخچال و آلوده بودن خون از دلایلی هستند که می‌توانند در نتایج تست اختلال ایجاد کنند. AFP یک تست اسکرینیینگ است که احتمال وجود مشکلات را در جنین جستجو می‌کند. چنانچه نتایج AFP غیر طبیعی باشد باید تستهای اضافه دیگری را نیز انجام داد. برای ارزیابی AFP غیر طبیعی از سونوگرافی استفاده می‌شود. سونوگرافی علاوه بر اینکه مواردی از قبیل چندقلویی زایی و تخمین سن جنین را مشخص می‌کند، علت افزایش مقدار AFP خون را هم نشان می‌دهد. در صورتی که با سونوگرافی نتوان علت AFP غیر طبیعی را تشخیص داد باید آمنیوسنتز انجام شود. مقدار AFP موجود در مایع آمنیوتیک را می‌توان به کمک آمنیوسنتز اندازه گیری کرد.

غربالگری سه ماهه اول بارداری

شیوه انتخابی موسسه جهانی پزشکی جنین است و در بین هفته ۱۱ تا ۱۴ حاملگی به همه مادران باردار توصیه می‌شود. در این روش از مارکرهای سونوگرافی، بیوشیمی، مشاوره و نرم‌افزار استاندارد استفاده می‌شود. در صورت انجام در مراکز مورد تایید موسسه جهانی پزشکی جنین ۹۰ تا ۹۵ در صد دقت دارد.

غربالگری سه ماهه دوم بارداری

در صورت رعایت کلیه استانداردها تا بین ۷۵ تا ۸۵ درصد دقت دارد و در مادرانی که در سه ماهه اول موفق به انجام غربالگری سه ماهه اول نشده‌اند و یا در مواردی که امکان دسترسی به روش‌های پیشرفته سه ماهه اول وجود ندارد توصیه می‌شود.

غربالگری تجمعی

از ترکیب ریسک محاسبه شده در سه ماهه اول و دوم بدست می‌آید و در صورت رعایت همه استاندردها تا ۹۵ در صد دقت دارد. در این روش ریسک محاسبه شده سه ماهه اول به اطلاع مادر رسانده نمی‌شود و به همین دلیل در مواردی که ریسک محاسبه شده سه ماهه اول پرخطر تعیین شده عده‌ای خلاف موازین اخلاق پزشکی می‌دانند و آن را توصیه نمی‌کنند.

امید به زندگی

احتمال مرگ زودرس (مرگ در دوران کودکی) در میان مبتلایان به نشانگان دان بیشتر از متوسط افراد جامعه است. مهمترین دلیل این مرگ‌ها، مشکلات قلبی و عفونی می‌باشد. بهره‌گیری از خدمات پزشکی به ویژه در رابطه با مشکلات قلبی و دستگاه گوارش، امید به زندگی در میان مبتلایان به این بیماری را افزایش می‌دهد. امید به زندگی افراد مبتلا در سال ۱۹۱۲، دوازده سال، در دههٔ هشتاد میلادی به ۲۵ سال و در دههٔ اول قرن بیست و یک در کشورهای صنعتی به پنجاه تا شصت سال رسیده است. در حال حاضر بین ۴ تا ۱۲ درصد مبتلایان در نخستین سال تولد جان خود را از دست می‌دهند. احتمال حیات طولانی مدت تا حدی به مشکلات قلبی وابسته است. از میان مبتلایان کسانی که مشکلات قلبی مادرزادی دارند، ۶۰ درصد تا ۱۰ سال و ۵۰ درصد تا ۳۰ سال عمر می‌کنند. در حالی که ۸۵ درصد مبتلایان بدون مشکلات قلبی به ۱۰ سالگی و ۸۰ درصد به ۳۰ می‌رسند. ۱۰ درصد مبتلایان به نشانگان دان بیش از هفتاد سال عمر می‌کنند.^[۳]

منابع...

1. پرش به بالا↑ روزنامه ایران، ویژه‌نامه ایران بانو ۲۵ آبان ۱۳۹۳ صفحه ۲ عنوان «یادگاری های بچه های روز هشتم روی دیوار ۴۷»
2. پرش به بالا↑ کتاب‌های اصول ژنتیک امری و ژنتیک در هزاره سوم فصل ناهنجاری‌های کروموزومی و سایتوژنتیک (دلایل ایجاد سندرم داون)
3. پرش به بالا↑ ویکی‌پدیای انگلیسی

نگار خامنه

بیماری اوتیسم

علت واقعی این بیماری هنوز مشخص نیست، اما مطالعاتی در رابطه با دلیل بروز این بیماری در حال انجام است.

به نظر می رسد مساله ژنتیک مهم باشد. برای مثال دوقلوها بیشتر دچار این بیماری می شوند تا یک برادر و خواهر. اختلال کروموزومی و مشکلات عصبی در افراد اوتیسمی مشاهده شده است.

دیگر علت های این بیماری ( که هنوز به اثبات نرسیده) شامل: رژیم غذایی ، تغییرات مجرای گوارشی ، مسمومیت با جیوه ، عدم استفاده از ویتامین ها و املاح و حساسیت به واکسن است.

 

تزریق واکسن باعث اوتیسم می شود؟

بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند که برخی واکسن ها برای کودک شان خطرآفرین است.

دانشگاه امراض کودکان در آمریکا و موسسه دارویی ( IOM) اعلام کردند که هیچ نوع واکسن و یا ترکیبات واکسنی مسئول ایجاد بیماری اوتیسم نیستند. آنها گفتند که فواید واکسن زدن خیلی بیشتر از خطرات احتمالی آن است.

 

تعداد کودکان اوتیسمی چقدر است؟

هنوز تعداد این کودکان، مشخص نشده است. بیماری اوتیسم در پسران 3 تا 4 برابر بیشتر از دختران است. وضعیت اقتصادی خانواده، میزان تحصیلات افراد خانواده و نوع زندگی تاثیری بر این بیماری ندارند.

 

ناتوانی های کودکان اوتیسمی کدامند؟

1- سندرم Asperger : بیماری است که در طی سال های اول مدرسه ظاهر می گردد و شامل تداخلات اجتماعی، دقت زیاد در صحبت کردن و اشتیاق به کارهای غیرمعمول است.

2- سندرم Rett : این یک بیماری سیستم عصبی است که برگشت را ایجاد می کند، به خصوص در استفاده از زبان و دست ها. تفاوت زیادی با اوتیسم دارد و تنها در زنان دیده شده است.

3- ناتوانی در یادگیری : نادر است و این در مواردی رخ می دهد که به بچه یک چیز را یاد می دهیم و آن بچه در 10 سالگی آن را از یاد می برد.

4- ناتوانی در پیشرفت

 

همچنین اوتیسم می تواند تداخلاتی را در مغز ایجاد کند و بیماری های دیگری را نیز بوجود آورد از قبیل:

• Fragile X syndrome

• Mental retardation  (عقب ماندگی ذهنی)

• Tuberous sclerosis(تصلب بافت ها)

•  Seizures(صرع)

 

Fragile X syndrome یک بیماری ارثی می باشد که از کم هوشی ناشی می شود. در این بیماری ژن ها قادر نیستند پروتئین کافی را برای سلول (به خصوص سلول مغز) تولید کنند.

 

علائم بیماری اوتیسم چیست؟

بیشتر والدین اوتیسمی، هنگامی که بچه آنها 18 ماهه تا 2 ساله می شود، کمک می خواهند. بچه های اوتیسمی مشکلاتی دارند، از قبیل:

تداخل در روابط اجتماعی، وانمود کردن به بازی و ارتباط کلامی و غیر کلامی.

بیشتر کودکان اوتیسمی، در سن 1 یا 2 سالگی معمولی هستند، ولی ناگهان زبان گفتاری و مهارت های اجتماعی را از دست می دهند.

کودکان اوتیسمی، ممکن است:

- بسیار حساس به نور، صدا، لمس، بو و یا مزه باشند. مثلا از پوشیدن لباس های زبر خودداری کنند و ناراحت و افسرده شوند.

- هنگامی که زندگی روزانه تغییر پیدا کند، حرکات تکراری را انجام دهند و یا اشیا را در جای خود نگذارند. همه این عوامل باعث اندوه و پریشانی آنها می شود.

این نشانه ها ممکن است از ضعیف تا شدید باشد.

 

مشکلات ارتباطی این بیماران شامل:

- نمی توانند صحبت راشروع کنند، و یا توانایی ادامه بحث را ندارند.

- ارتباط، با حرکات دست به جای استفاده از لغات صورت می گیرد.

- رشد زبان و تکلم به کندی صورت می گیرد و یا اصلا صورت نمی گیرد.

- عدم دقت در دیدن اشیا

- به جای لغت "من" از "تو" استغاده می کند، برای مثال به جای آن که بگوید من آب می خواهم، می گوید" تو آب می خواهی.

- عدم توجه به اشیا (در 14 ماهگی مشخص می شود)

- کلمات و یا جملات را تکرار می کنند.

- بدون احساس حرف می زنند.

 

تداخلات اجتماعی

روابط دوستانه ندارند.

بازی های کلامی را دوست ندارند.

تنهایی را ترجیح می دهند.

بدون توجه به لبخند هستند.

 

عدم پاسخ به اطلاعات احساسی

از صدای بلند، وحشت زده نمی شوند.

حواس بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و لامسه کمی دارند.

ممکن است از صدای معمولی، خوش شان نیاید و دستان شان را بر گوش خود بگذارند.

ممکن است تنها بمانند، زیرا خیلی دست پاچه می شوند.

یک سطح صاف را خارش می دهند و اشیا را لیس می زنند.

به درد، خیلی زیاد و یا خیلی کم واکنش نشان می دهند.

ممکن است یک جمله را چندین بار تکرار کنند.

منظور گوینده را به سختی می فهمند.

نمی توانند درک کنند که گوینده حرف خنده دار می زند و یا سرزنش کننده.

ممکن است حرف نزنند و یا خیلی کم حرف بزنند.

خطر را حس نمی کنند.

 

بازی کردن به شیوه خود

یک تکه کوچک اسباب بازی برای آنها جالب می باشد، مثلا چرخ های یک ماشین.

بازی کسی را تقلید نمی کنند.

ترجیح می دهند تنها بازی کنند.

در آن نقش که بازی می کنند، دارای قوه تخیل کمی هستند.

همیشه باید یک بازی کنند.

آن ها رفتار مخصوص به خود دارند. خود را یا تکان می دهند و یا دست می زنند.

 

رفتار نامناسب

خشونت

تکرار یک نقش یا فکر

بی دقت

بی علاقه و بدون احساس

پرتحرک و یا کم تحرک

تمایل به خود و یا دیگران

تکرار حرکات بدن

 

 

 

 

نشانه ها و آزمایشات

اگر نوزاد شما دچار مشکلات زیر بود، حتما او را نزد پزشک ببرید:

در 12 ماهگی، هنوز چیزی نمی گوید (منظور گفتن همان کلمات ناواضح است)

در 12 ماهگی، اشاره نمی کند و یا "بای بای" نمی کند.

در 16 ماهگی، یک لغت هم نمی گوید.

در 24 ماهگی، دو لغت نمی گوید.

از دست دادن تکلم و یا مهارت های اجتماعی در هر سنی

درمان

- دارو درمانی: دارو برای جلوگیری از خشم، عصبانیت، مشکلات حواس، بیش فعالی، مشکلات خوب، بی پروا بودن، زودرنج بودن و زود عصبانی شدن، به کار می رود.

- تجزیه رفتار کاربردی ( ABA) : برای تقویت مهارت های مختلف کاربرد دارد. این برنامه در منزل کودک صورت می گیرد.

- درمان و تدریس به کودک اوتیسمی ( TEACH): در این روش به کودک با استفاده از عکس ها نشان می دهند که چه کارها و مهارت هایی را باید انجام دهد.

 - درمان جسمی

- صحبت درمانی: در این روش با کودک خیلی واضح و روشن حرف می زنند. ممکن است ساعت ها طول بکشد تا بتوان یک جمله را به کودک یاد داد.

- معالجه حسی و بینایی

 

بهترین درمان، مجموع تمامی درمان های بالا می باشد.

 رژیم غذایی

برخی از بچه های اوتیسمی، مایل به رژیم فاقد گلوتن و یا فاقد کازئین می باشند. گلوتن در گندم، جو و چاودار است. کازئین در شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی یافت می شود.

هیچ بررسی نشان نداده است که تغییر رژیم غذایی، اثر مثبتی بر روی این کودکان داشته باشد.

اما کودک باید یک رژیم متعادل داشته باشد و به مقدار کافی انرژی و مواد مغذی دریافت کند.

 

تهیه کننده : نگار خامنه

الهه جاودانی

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع:علائم بیماری آلزایمر و راههای پیشگیری و درمان

 

گردآورنده: الهه جاودانی

 

دبیرمحترم: سرکارخانم عباسی مقدم

 

بهار 95

 

علائم بیماری آلزایمر و راههای پیشگیری و درمان

بیماری آلزایمر علائم و نشانه هایی دارد که با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش می کند.

بیماری آلزایمرچیست؟

نام این بیماری را بسیار شنیده ایم واگر کمی روراست باشیم همه ما از ابتلا به ان هراس داریم. بیماری آلزایمربه مغز آسیب می رساند. این بیماری باعث از دست رفتن تدریجی و مداوم مغز شده و می تواند بر روی صحبت کردن، فکر کردن و انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد.

بیماری آلزایمربه مرور زمان بدتر شده و میزان تحلیل مغز بیشتر می شود اما سرعت این تحلیل در بیماران مختلف متفاوت است. برخی از افراد در همان مراحل ابتدایی بیماری توانایی انجام فعالیت های روزانه خود را از دست می دهند. اما برخی دیگر از افراد ممکن است در مراحل بعدی بیماری با این مشکلات مواجه شوند.

از دست دادن خفیف حافظه در افراد بالای 60 سال شایع است. ممکن است این قضیه به این معنا نباشد که شما به بیماری آلزایمر مبتلا شده اید. اما اگر با مشکلات حافظه مواجه شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید. اگر بیماری شما آلزایمرباشد، ممکن است درمان به شما کمک کند.

 

علائم و علل ابتلا به بیماری آلزایمر

علل بیماریآلزایمر چهچیزهاییهستند؟

سن بالا ، سابقه خانوادگی ، جنس مونث بودن و سندرم داون ، مهمترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند.اگر بیماران ، خویشاوند درجه اولی داشته باشند که آلزایمر در او پس از 65 سالگی بروز کرده باشد، خطر نسبی ابتلای آنها 3 - 6 برابر ، افزایش می یابد. اگر بیماران خواهر یا برادری مبتلا به آلزایمر پیش از 60 سالگی و نیز یک والد مبتلا باشند، خطر نسبی آنها 7 - 9 برابر می شود.بیماری آلزایمر به علت تغییراتی که در مغز بروز می کند، اتفاق می افتد. این تغییرات عبارتند از پایین آمدن سطح انتقال دهنده های عصبی یا پیام رسان های شیمیایی که به مغز کمک می کنند تا درست کار کند. اینکه چه چیزی باعث این کاهش می شود هنوز به صورت روشن مشخص نیست.

خطر ابتلا به آلزایمر با بالا رفتن سن افزایش می یابد اما این به آن معنا نیست که تمام افراد به آلزایمر مبتلا می شوند. 35 نفر از هر 100 نفر افراد بالای 85 سال از نوعی از زوال عقل رنج می برند. این به آن معناست که 65 نفر از هر 100 نفر با این مشکل مواجه نمی شوند. بروز زوال عقلدر سنین پایین تر از 60 سال نادر است.

علائم و نشانه های ابتلا به بیماری آلزایمر 

کاهش شنوایی 

اثر انگشت غیرطبیعی 

از دست رفتن حس بویایی : کاهش توانایی درتعیین وتشخیص بوها قبلاز کاهش حافظه ایجاد میشود.
افسردگی: تقریبا  50 درصد بیماران مبتلابهآلزایمر قبلازبروز تغییراتشخصیتی درآنها،افسردگی  را تجربه کرده اند.

 اختلال فضای بینایی : ناتوانی در دنبال کردن ویادآوریجهاتبینایییا کپیکردن ونقاشیکردن تصاویریکهفرد آنهارادیدهاست.

 برای بسیاری از افراد، اولین علامت بیماری آلزایمر از دست دادن حافظه می باشد. اغلب، فردی که با مشکل حافظه مواجه می شود، متوجه مشکل خود نمی باشد اما خانواده و دوستان وی می توانند این مشکل را تشخیص دهند.

در مراحل پیشرفته تر بیماری آلزایمر، بیمار ممکن است با علائم زیر مواجه شود:

مشکل در تصمیم گیری

اشتباه کردن در تشخیص روز های هفته، ماه و یا حتی ساعت

گم شدن در مکان هایی که قبلاً به خوبی با آن مکان ها آشنا بوده و ممکن است حتی سال ها در آن منطقه ها زندگی کرده باشد.

مشکل در یادگیری و به یاد آوردن اطلاعات جدیدی که به حافظه سپرده شده اند.

مشکل با پیدا کردن لغت یا عبارت صحیح برای بیان کردن منظور خود در هنگام صحبت کردن.

مشکل در انجام کار های روزانه مانند غذا پختن و پرداخت صورت حساب ها.

علائم بیماری آلزایمر به آرامی و به صورت مداوم بدتر می شوند. افرادی که در کمتر از چند ساعت و یا چند روز با این مشکلات مواجه شده اند و یا افرادی که علائم آنها به صورت ناگهانی بدتر شده است باید حتماً به پزشک مراجعه کنند زیرا ممکن است مشکل دیگری وجود داشته باشد.

با بدتر شدن بیماری آلزایمر، ممکن است مبتلایان به این بیماری، علل خصوص در اواخر روز و در شب ها، احساس بی قراری و سرگردانی کنند. با گذشت زمان، ممکن است فعالیت های آنها تغییرات بسیاری داشته باشد. ممکن است چیزهایی را ببینند و یا بشنوند که وجود خارجی ندارند. ممکن است از خانواده و دوستانشان کناره گیری کنند. ممکن است فکر کنند که دیگران به آنها دروغ می گویند و یا می خواهند سوء استفاده کنند و یا سر او را کلاه بگذارند و به او آسیب بزنند.

پس از آن و با بدتر شدن بیماری آنها، ممکن است دیگر قادر به مراقبت از خودشان نباشند. حتی ممکن است دیگر کسانی را که سابق بر این عاشقانه دوست می داشتند را نیز به یاد نیاورند. ممکن است فراموش کنند که چگونه باید غذا خورد، استحمام کرد، لباس پوشید، به دستشویی رفت و یا حتی از تخت و یا صندلی بلند شد و راه رفت.

برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر چی بخوریم

پیشگیری از ابتلا به بیماریآلزایمرباتغذیه

براساس یافته های دانشمندان دانشگاه Cleveland در Ohio افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند به مراتب کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک الزایمر قرار می گیرند. تقویت حافظهفقط با خواندن کتاب و فکرکردن امکان پذیر نیست بلکه معاشرت با دیگران ، مسافرت ، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن شعر، آموختن موسیقی وغیرهمیتواند در این مورد مؤثر باشد که البته علاوه بر تمام این نکات رعایت اصول تغذیه درجلوگیری از ابتلا به بیماریآلزایمرنقشدارد.

مصـرف‎گـوشـت‎ماهیهایی‎‎مثل‎‎قـزل آلا و مـاهــی سـاردیـن‎بادارا بودن‎امگاسه‎‎اسید چـرب‎خطر ابتلا به الزایمر را کاهش‎می‎دهند. آنتی اکسیدان ها، ویتامین Cو E نیز در کاهش خطر آلزایمر موثر هستند.
رژیم غذایی مدیترانه ای از ابتلا به آلزایمر پیشگیری می کندیک مطالعه نشان می دهد مصرف رژیم غذاییمدیترانهایخطرابتلابهآلزایمررابطورچشمگیریکاهشمیدهد.

عموما از رژیم غذایی مدیترانه ای به عنوان تغذیه ای سالم یاد می شود.اینرژیمغذاییسرشارازمیوه،سبزیجاتوغلات،مقداریماهیومقدار بسیار کمی لبنیات و گوشت است.

عامل اصلی ایجاد آلزایمر، رادیکالهای آزاد اکسید کننده هستند که با افزایش سن بیشتر تولید می شوند.اگر میخواهید جلو تولید آنهار ا بگیرید یا تولید آنها را به حداقل برسانید روزی دو تا سه لیوان آب سیب و یا سه تا چهار عدد سیب میل کنید. مطمئن باشید که ضرر نمی کنید. زردچوبـه، ضد آلزایمرزردچوبه‎در درمان‎و پیشگیـری‎از بیماری‎آلزایمر موثر است‎. درطب‎سنتی‎هند، زردچوبه‎از هزاران‎سـال‎پیش‎به‎‎عنوان‎‎یک‎ماده ضدالتهاب‎در درمـان بیماریهای‎مزمن‎‎و ناتوان کننـده‎کـاربـرد داشته‎است‎.

راههای درمان بیماری آلزایمر  

 در واقع هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. اما داروهایی وجود دارند که ممکن است سرعت پیشرفت علائم را کم کرده و زندگی را برای بیمار آسان تر کنند. ممکن است این داروها برای همه مؤثر نباشند و یا اینکه تأثیر کمی داشته باشند. با این حال کارشناسان معتقدند ارزش امتحان کردن را دارد.

با بدتر شدن بیماری، ممکن است فرد با بیماری افسردگی، عصبانیت و ناراحتی مواجه شود. ممکن است پزشک برای مقابله با این بیماری ها نیز داروهای ویژه ای تجویز کند.

  

نشانه ها و رفتار با مبتلایان به بیماری آلزایمر

نحوه رفتار با افراد مبتلا به بیماریآلزایمر:

٭بایدبااوبالحنیملایمواطمینانبخشسخنگفتهشود. 

٭هنگامگیجیوسردرگمی،بابیمارنبایدسرزنشآمیزرفتارکردواشتباهاتویراباارائهپیشنهادتصحیحکرد.
٭اگرافرادازپشتسربهاونزدیکشوندممکن است بیمار وحشت زده یا آشفته شود. 

٭هموارهبایدبهسخنگفتنبابیمارادامهداد،حتیزمانیکهدیگرمتوجه کلمات دیگران نمی شود. و در مورد موضوعاتی حرف زد که فرد به آنها اهمیت می دهد. 

٭درهرزمانبهتراستفقطیکسؤالازاوپرسیدهومهلتیبرایپاسخدادنبه او داده شود. اگر به نظر می رسد بیمار آلزایمری متوجه گفتار دیگران نشده است، بهتر است پرسش با همان کلمات تکرار شود. اگر باز هم متوجه نشد، پس از چند دقیقه دیگر می بایست با کلمات دیگری پرسش خود را تکرار کرد. 
٭پیشازاینکهازبیمارانجامکاریخواستهشود،بهتر است او را با نام خطاب کرد. وقتی با او صحبت می شود می بایست، تماس چشمی با وی برقرار کرد تا به تمرکز او کمک شود. 

٭بایدمطمئنشدفردمبتلابهبیماریآلزایمربهخوبیفردموردگفتوگوی خود را ببیند یا صدای او را کاملاً می شنود. بدین معنی که آیا فرد مبتلا به آلزایمر در حال استفاده از عینک یا سمعک می با شد و آیا سکوت کافی در محیط برقرار است. 

٭زمانیکهبافردمبتلابهبیماریآلزایمرصحبتمیشود،رادیوو تلویزیون راخاموشکردهتاحواسویمنحرفنشود. 

٭هرجاممکنباشدازطنزاستفادهشود،اماهرگزنبایدبیمارمورد تمسخر قرار گیرد. 

٭همهوظایفاوبهمراحلکوچکترتقسیمشود. هرباربایدبهفردگفتهشود که در این مرحله او چه باید انجام دهد. گفتن دستورالعمل های زیاد در یک زمان یا با سرعت زیاد، سر در گمی بیمار را افزایش می دهد. اگر فرد برآشفته شد و همکاری نکرد، مراقب بیمار می بایست کار را متوقف کرده و بعداً دوباره تلاش کرد. 
٭بایدازگفتنجملاتمنفیپرهیزکرد. مثلاًبهجای«ازخانهبیروننرو»بهاوگفتهشود«درخانهبمان». 

 

زینب عباسپوران

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: نشانه های اختلال استرس پس از سانحه PTSD

 

گردآورنده: زینب عباسپوران

 

دبیرمحترم: سرکارخانم عباسی مقدم

 

بهار 95

 

نشانه های اختلال استرس پس از سانحه PTSD

روند بهبود PTSD یک روند تدریجی و ادامه‌داراست.نشانه‌های PTSD به ندرت به طور کامل ناپدید می‌شوند، اما درمان می‌تواند آسیب دیدگان را برای مقابله‌های موثرتری در زندگی یاری نماید.درمان می‌تواند نشانه‌های PTSD را ضعیف‌تر و محدودتر کند و توانایی فرد، برای مدیریت احساسات مربوط به واقعه فاجعه بار را افزایش دهد.

PTSD پیامدی طولانی از واقعه‌ای دردناک است که به وسیله ترس‌های شدید، درماندگی و یا وحشت‌هایی همانند تهدید جسمی یا جنسی، مرگ غیر منتظره یکی از افراد مورد علاقه ، یک تصادف، جنگ یا بلایای طبیعی به وجود می‌آید. این اختلال در اثر حوادث و رویدادهایی بوجود می آید که این وقایع فراتر از طاقت و ظرفیتروانیفردباشد. حوادثی مثل سیل،زلزله،جنگ و از دست دادن نزدیکان در تصادفات رانندگی،تجاوز جسی و هر رفتار خشونت بار و وحشیانه،تولید PTSD میکنند که مهمترین ویژگی آن اضطراب دائمی و گوش به زنگی بیش از حد،افسردگی و تجربه مجدد حادثه (reexperience)در خواب و بیداری است.

احساس غم و ناراحتی پس از اینگونه وقایع امری طبیعی است ولی اگر این غم و اندوه و خشم با گذشت زمان رو به بهبود نرود و همراه با مرور مکرر خاطرات و کابوس های شبانه باشد،به آن اختلال استرس پس از سانحه می گویند.

خانواده‌های قربانیان نیز می‌توانند مبتلا به PTSD شوند، همانند کارکنان امداد و نجات موقعیت‌های اضطراری.اکثر افرادی که وقایع دردناک را تجربه می‌کنند واکنش‌هایی از خود نشان خواهند داد که ممکن است شامل شوک، خشم، عصبانیت، ترس و حتی احساس گناه باشد. این عکس العمل‌ها،معمول و متداول است و این نشانه‌ها دراغلب افراد پس از گذشت زمان از بین می‌رود. برای فردی که مبتلا به PTSD است، این احساسات ادامه دارد و حتی به قدری افزایش می‌یابد و قدرتمند می‌گردد که فرد را از ادامه زندگی عادی‌اش بازمی‌دارد.افراد PTSD دارای نشانه هایی طولانی تر از 1 ماه هستند و نمی‌توانند عملکردی مانند پیش از وقوع حادثه داشته باشند. گاهی این بیماری در درون سایر بیماریها پنهان میشود و روان شناس (حتی بالینی) در مواردی قادر به تشخیص درست این بیماری نیست.متاسفانه این بیماری در ایران شیوع زیادی دارد.اگر مبتلا به PTSD هستید آنرا از روانشناس خود پنهان نکنید. شما خاطرات تلخ خود را بگوئید و اگر درمانگر کاربلد باشد می تواند تشخیص داده و در درمان آن به شما کمک کند.

PTSD چقدر متداول است؟

تقریبا 3.6 درصد از بزرگسالان امریکا- تقریبا حدود 5.2 میلیون نفر- از PTSD در طی دوره‌ای از سال رنج می‌برند و تقریبا 7.6 میلیون امریکایی PTSD را در یک نقطه از زندگی‌شان تجربه خواهند کرد. PTSD می‌تواند در هر سنی حتی کودکی روی دهد. ÷زنان نسبت به مردان به احتمال بیشتری دچار PTSD می‌شوند. این امر ممکن است به این دلیل باشد که زن‌ها به احتمال بیشتری قربانیان خشونت‌های خانوادگی و سوءاستفاده‌ها هستند.

چه زمانی PTSD تشخیص داده می‌شود؟

اگر نشانه‌های PTSD وجود داشته باشند، دکتر با انجام یک معاینه فیزیولوژیکی و تاریخچه پزشکی به ارزیابی بیمار می‌پردازد.هر چند هیچ‌گونه آزمایش مخصوصی جهت تشخیص PTSD وجود ندارد اما دکتر ممکن است آزمون‌های گوناگونی را جهت تعیین بیماری جسمانی به کار برد. اگر هیچ‌گونه بیماری جسمانی پیدا نشد شما ممکن است به یک روان‌پزشک ، روان‌شناس و یا متخصصین بهداشت روان ارجاع داده شوید.
روانپزشکان و روانشناسان از مصاحبه و وسایل سنجش ویژه‌ای که برای ارزیابی فرد جهت اختلالات اضطرابی طراحی شده است استفاده می‌کنند. دکتر، مبنای تشخیص PTSD را بر اساس نشانه‌های گزارش شده بیمار که شامل تمامی مشکلات نشانه‌های PTSD نیز می‌شود، می‌گذارد. سپس تعیین می‌کند که آیا نشانه‌ها و میزان بدکاری آن‌ها بیان کننده PTSD هست یا نه؟

PTSD زمانی تشخیص داده می‌شود که نشانه‌های آن برای مدتی بیشتر از یک ماه تداوم داشته باشند.
علائم کی شروع می شود ؟

علائم PTSD می تواند بعد از یک تاخیر چندهفتهایویاچندماههشروع گردند.آنها معمولآ در طی ۶ ماه پس از حادثه ناگوار ظاهر میگردند. بسیاری از بیماران، احساس غم عمیق ، افسردگی ، اضطراب، احساس گناه و یا عصبانیت می کنند . به غیر از این احساسات قابلدرک،سهنوععمدهعلائمدیگرهم وجود دارند :

۱- فلش بک و کابوس:

آن حادثه و صحنه دلخراش دایماً پیش چشمتان تکرارمیشود. اینعلامتممکنبه صورت فلش بک (تکرار حادثه در ذهن و خیال و حتی در خواب) ظاهر شود. این تجربیات ممکن است آن چنان واقعی و طبیعی به نظر برسند که شما احساس کنید واقعا آن حادثه در حال اتفاق افتادن است. شما آن را در ذهن خود می بینید اما ممکن است احساسات (ترس،تعریق) و یا حواس فیزیکی (اعم از شنوایی،بویایی،درد)که همراه حادثه بوده است، دوباره احساس و تجربه شود.

چیزهای معمولی ممکن است باعث فلش بک شوند. بعنوان مثال اگر شما یک حادثه رانندگی در یک هوای بارانی داشته اید یک روز بارانی ممکن است باعث فلش بک شود.

۲- دوری گزینی و بی تفاوتی:

دوباره زنده کردن خاطرات ممکن است بسیار افسرده کننده باشد بنابراین ممکن است شما بخواهید به آنها بی توجهی کنید مثلا شما خودتان را با سرگرمی ،  زیادکار کردن،  یاحلکردنجدولویامعمامشغولمیکنید. شماازمکانها وافرادی که باعث به یاد آوردن حادثه می گردند اجتنابمیورزید.

 شما ممکن است خود را به بی تفاوتی کامل بزنبد. شما کمتر با دیگران ارتباط برقرار می کنید و در نتیجه زندگی کردن و کار کردن با شما سخت تر می گردد.

۳- در حالت گارد به سر بردن (On guard):

 شما ممکن است همیشه در حالت آماده باش بسر ببرید، گویی که منتظر خطر می باشید. شما نمی توانید احساس آرامش کنید. احساس اضطراب دارید و به سختی به خواب فرو میروید. اطرافیان شما می بینند که شما بیقرار و نا آرام هستید این حالت را گوش به زنگی هم می گویند(انگار خطری در راه است).

- علایم دیگر:

·مرور مکرر خاطرات ناراحت کننده از رویداد

·بازگشت به گذشته ( این احساس که این رویداد دوباره اتفاق می افتد)

·کابوس ( یا از این رویداد و یا از دیگر چیزهای ترسناک دیگر)

·   احساس پریشانی

·واکنش های فیزیکی شدید در زمان یادآوری رویداد (مانند تپش قلب ، تنفس سریع، حالت تهوع، گرفتگی عضلانی، تعریق)

·افسردگی و اضطراب شدید

·کابوس های ترسناک شبانه

·از دست دادن علاقه به فعالیت ها ی مورد علاقه در گذشته و عدم میل به ادامه زندگی

·کاهش تمرکز و توجه

·خشمگین شدن و عصبانی شدن بی دلیل

·سایر مشکلات خواب

 
واکنش احساسی به استرس اغلب با دردهای عضلانی، ضربان قلب نامنظم ،اسهال،ترس ،افسردگی،مصرف مواد مخدر، استفاده از الکل و … همراههستند.

مشکلات خواب در افراد مبتلا به PTSD

افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ممکن است تعدادی از انواع مختلف مشکلات خواب را تجربه کنند.

 

 

 اختلالات خواب در اختلال استرس پس از سانحه:

• بی خوابی شبانه

• کابوس شبانه

• خواب شبانه سبک

• اضطراب و تپش قلب شبانه

• عدم توانایی در به خواب عمیق رفتن

درمان اختلالات خواب در اختلال استرس پس از سانحه:

درمان باید توسط یک متخصص روانپزشکی یا مغز و اعصاب مسلط به اختلالات خواب انجام شود. در درمان از داروهایی مانند سرترالین و پاروکستین و روش های روانشناختی استفاده میشود.

 - چرا حوادث ناگوار بسیار تکان دهنده هستند؟

 حوادثناگواروفراترازظرفیتروانی،ایناحساسراکهزندگیزیباوتاحدمعقولیایمنمیباشدوماایمنهستیمراتحتتاثیر قرار میدهند. یک حادثه ناگوار بطور واضحی به ما می گوید که ما ممکن است در هر لحظه ای فوت کنیم. علایم PTSD قسمتی از یک واکنش طبیعی به یک حادثه بالقوه مرگ آور میباشد.

 

 

- آیا هرکسی بعد از یک حادثه دچار PTSD می شود؟

لزوما نه . اما تقریبا هر کسی علایم PTSD را در طی ماه اول تجربه خواهد کرد. این به شما کمک خواهد کرد که بهپیشبرویدوهمچنین باعثفهمآن تجربیات تلخ می گردد. این یک واکنشاسترسیحادمیباشد. اغلبافرادپساز چند هفته به آرامی با اتفاقات پیش آمده کنار می آیند و علایم استرس به مرور از بین میروند.

 اما همه خوش شانس نیستند . حدود یک سوم افراد متوجه می شوند که علائمشان ادامه پیدامی کند و نمی توانند با آنچه که اتفاق افتاده است کنار بیایند . گویی که راه خلاصی وجود ندارد . علائم استرس پس از حادثه، اگر چه ذاتاً طبیعی می باشند ، اما وقتی علائم طولانی گردند ،خود تبدیل به یک مشکل می گردد که به آن بیماری استرس پس از حادثه (PTSD) می گویند .

-چه چیزی PTSD را تشدید می کند؟

هر چه شدت حادثه اسفناکتر باشد احتمال ابتلا به بیماری استرس پس از سانحه بیشترمیگردد .
اسفناک ترین حوادث عبارتند از :

- مرگ ناگهانی و غیر منتظره.

- حادثه مکرر و طولانی.

- وقتی نمی توانیم از حادثه فرار کنیم.

- حادثه ایجاد شده توسط انسان.

- وقتی افراد زیادی فوت می کنند.

- حادثه منجر شونده به نقص عضو یا قطع دست و پا.

- وقتی کودکان قربانی می شوند.

درمان:
درمان این بیماری سابق بر این دشوار و حتی غیر ممکن تلقی می شد،ولی در یک دهه اخیر با پیشرفت تکنیکهای درمانی روان شناختی،درمان این بیماری ممکن شده است،به این شرط که تشخیص درست و به موقع داده شود و روش رواندرمانی مناسب مورد استفاده قرار گیرد.

PTSD چگونه درمان می شود؟

هدف از درمان PTSD کاهش نشانه‌های جسمانی و احساسی، جهت بهبود عملکرد روزانه و کمک به فرد برای مقابله با وقایع آغاز کننده این اختلال است. درمان PTSD ممکن است شامل روان درمانی (نوعی از مشاوره)، دارو درمانی و یا هر دو باشد.

-رواندرمانی :

همه انواع رواندرمانی های موثر در PTSD ، بر روی آن حادثه ناگوار که علائم را ایجاد کرده اند تمرکز می کنند نه بر روی زندگی گذشته بیمار. شما نمی توانید آنچه را که اتفاق افتاده است تغییردهید و یا فراموش کنید اما شما می توانید یاد بگیرید طور دیگری درباره آن ،درباره جهان ودربارهزندگیتانفکرکنید .

شما باید قادر باشید آنچه را که اتفاق افتاده است تا آنجایی که ممکن است بدون اینکه دچار وحشت و اضطراب شوید به خاطر آورید . این درمان ها به شما کمک می کند تا حوادث ناگواری که داشته اید را به زبان آورید .

از طریق یادآوری حادثه ، غلبه کردن بر آن و برخورد معقول با آن، ذهنتان می تواند کار طبیعی اش را که شامل زدودن خاطرات گذشته و پرداختن به کارهای دیگر است را انجام دهد.

 اگر شما بتوانید دوباره احساس امنیت داشته باشید و احساساتتان را کنترل کنید ، شما احتیاج زیادی به دوری گزیدن از آن خاطرات ناگوار را ندارید . در واقع ، شما می توانید دوباره خاطرات گذشته خود را به کنترل در آورید و بنابراین می توانید در رابطه با آنها تنها وقتی فکر کنید که شما می خواهید ، نه آنکه آنها به صورت خود به خود به ذهنتان هجوم آورید.

جلسات باید به صورت حداقل هفتگی برگزار شوند و باید به مدت ۱۲-۸ هفته طول بکشد. اگر چه جلسات حدوداً ۱ ساعت طول می کشند ، اما ممکن است تا ۹۰ دقیقه هم طول بکشند.

درمان شناختی –رفتاری : کهشاملیادگیری،تشخیصوتغییرالگوهایفکریاستکهمنجربهعواطف،احساساتورفتارهایرنج‌آورشدهاست.

درمان شناختی رفتاری (CBT) راهی است که به شما کمک می کند تا به گونه دیگری درباره خاطرات نا مطلوبتان فکر کنید . بنابراین آنها کمتر استرس زا میشوند و بیشتر قابل کنترل می گردند . معمولاً ،این نوع درمان شامل چند جلسه آرامش بخشی (relaxation) هم میباشد. ضمنا حساسیت زدایی نظامدار و تکنیک بازپردازش حرکت چشم (ای.ام.دی.آر) بسیار موثر اعلام شده است.

درمان مواجهه سازی:نوعی درمان شناختی –رفتاریاستکهفرددرآنتجاربفاجعهآمیزرامجددا برای خود یادآوری می‌کند و یا اینکه در معرض موضوعات یا موقعیت‌هایی که باعث اضطراب می‌شود، قرار می‌گیرید. این امر طی روندی کنترل شده و در محیطی ایمن انجام می‌گیرید .

درمان مواجهه‌سازی ، فرد را در مواجه شدن با ترس‌هایش کمک می‌کند و به تدریج باعث می‌شود در شرایطی که سابقا ترس آور و اضطراب زا بوده، احساس راحتی کند. این موضوع در درمان PTSD بسیار موفقیت آمیز بوده است.

درمان روانکاوی : که بر روی تعارضات هیجانی مربوط به حادثه فاجعه آمیز و درمان آنها متمرکز است. خانواده درمانی : ممکن است به خاطر اینکه رفتار فرد می‌تواند بر روی سایر اعضای خانواده نیز تاثیر بگذارد مورد استفاده قرار گیرد. گروه درمانی : ممکن است به این خاطر که به فرد اجازه می دهد که در افکار، ترس‌ها، و احساسات افراد دیگری که حوادث فاجعه باری را تجربه کرده اند مشارکت نماید، مفید باشد .
پردازش مجدد و حساسیت زدایی با حرکات چشم(EMDR) : یک فرم پیچیده از روان درمانی است که ابتدا جهت کاهش درماندگی همراه با خاطرات فاجعه بار طراحی شده بود اما هم اینک در درمان فوبی‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

- درمانهای دارویی:

قرص های ضد افسردگی SSRI باعث کاهش شدت علائم PTSD می شوند و در رفع علائم افسردگی که به طور همزمان با اضطراب حضور دارند، موثر واقع میشوند. از سوی دیگر داروهای ضد اضطراب هم همزمان باید استفاده شوند.

این داروها باید توسط روانپزشک (متخصص اعصاب و روان) تجویز شوند.

دور نمای افراد PTSD چگونه است؟

روند بهبود PTSD یک روند تدریجی و ادامه‌داراست.نشانه‌های PTSD به ندرت به طور کامل ناپدید می‌شوند، اما درمان می‌تواند آسیب دیدگان را برای مقابله‌های موثرتری در زندگی یاری نماید.درمان می‌تواند نشانه‌های PTSD را ضعیف‌تر و محدودتر کند و توانایی فرد، برای مدیریت احساسات مربوط به واقعه فاجعه بار را افزایش دهد.

تحقیقات به سمت کشف عوامل دخیل در PTSD و یافتن درمان های جدید در حال انجام است .
آیا می توان از PTSD پیشگیری کرد؟

برخی مطالعات پیشنهاد می کنند که مداخلات زودهنگام درباره افرادی که از فاجعه ای رنج می‌برند ممکن است برخی نشانه های PTSD را کاهش دهد و یا کلا از بروز آنها جلوگیری نماید.

 

مهلا یعقوبی

پارکینسون چیست؟(علل، درمان(

 

بیماری پارکینسون در اثر تحلیل سلول‌های مغزی در سنین بالای 60 سال رخ می‌دهد و تقریبا 66% بیماران طی 5 سال اول بیماری و 80% پس از 10 سال دچار ناتوانی می‌گردند.

 

پارکینسن یک بیماری دژنراتیو عصبی، ناتوان‌کننده و پیشرونده است که توسط جیمز‌پارکینسون در سال 1817 توصیف شد. مشخصات بیماری عبارتند از حرکت کند و کاهش یافته، سفتی و لرزش عضلانی و عدم تعادل، جویدن ناقص، اختلال در بلع و در سخن گفتن.

این بیماری در اثر تحلیل سلول‌های مغزی تولید کننده دوپامین در سنین بالای 60 سال رخ می‌دهد. (معمولا از 40 سالگی تا 70 سالگی) تقریبا 66% بیماران طی 5 سال اول بیماری و 80% پس از 10 سال دچار ناتوانی می‌گردند. پارکینسون از جمله بیماری‌های عصبی در جهان به شمار می‌آید که شیوع این بیماری در افراد آفریقایی- آمریکائی و آسیایی‌ها در مقایسه با نژاد سفید کمتر است.

سه فرضیهدرموردعلتشناسی پارکینسون وجود دارد:

1- تغییر متابولیسم دوپامین در اثر یک جراحت عصبی

2- تماس با سموم عصبی محیطی

3- زمینه گوارشی

سالمندی همراه با کاهش سلول‌های عصبی حاوی دوپامین و افزایش مونوآمین اکسیداز است.در حین متابولیسم دوپامین تولید سموم آندوژنیک می‌کند (رادیکال‌های آزاد و پراکسید هیدروژن) و سبب از بین رفتن چربی غشاءها و مرگ سلولی می‌شود. در صورت وجود زمینه ارثی، آسیب‌های شدید ممکن است سبب از دست‌دهی شدید سلول‌های عصبی تولید‌کننده دوپامین شود، درست مثل اتفاقی که در بیماری پارکینسون رخ می‌دهد. بر اساس بررسی‌ها کمبود شدید و طولانی مدت ویتامین E می‌تواند منجر به از دست رفتن پایانه عصبی نیگروستریاتول شود.

نکته دیگر آن که مصرف زیاد آهن ومنیزیم احتمالاً با بروز پارکینسون در ارتباط هستند. با توجه به مطالعات، زمینه ارثی نیز در بروز بیماری موثر است، بخصوص در 2قلوهای دختر میزان ابتلا به این بیماری نسبت به سایر بستگان بالاتر می‌باشد. زنان احتمالاً از اجزای ژنتیک قوی‌تری برای ابتلا به بیماری برخوردارند.

درمان:

مثلث کلاسیک نشانه‌های بیماری عبارت است از:

* لرزش عضلانی

* سفتی عضلانی

* برادی کینزی

این علائم اولین بار توسط جیمز پارکینسون توصیف شد که هنوز یک مقیاس بالینی پذیرفته‌شده برای تشخیص به شمار می‌آید.

در حال حاضر از داروی لوودوپا یا –L دوپا جهت درمان و کنترل علائم بیماری استفاده می‌شود. از آنجا که دوپامین نمی‌تواند مستقیماً از سد خونی –مغزیعبورکندلذا–Lدوپا که پیش‌ساز دوپامین است به صورت جایگزین به فرد تزریق می‌شود که پس از ورود به مغز توسط آنزیم دوپادکربوکسیلاز به دوپامین تبدیل می‌شود.

تغذیه درمانی:

* مشاورهبابیمارواقوامویوبررسیوضعیتبیوشیمیاییوتغذیه‌ایویازاولینگام‌هایدرمانغذاییبهشمارمی‌آیند.

* نظربهاینکه عوارض مصرف دارو در پارکینسون شامل بی اشتهایی، تهوع، کاهش حس‌بویایی، یبوست و خشکی دهان است پس برای کاهش عوارض گوارشی بهتر است دارو همراه با غذا مصرف شود.

* برخی غذاها بخصوص لوبیاها به طور طبیعی حاوی –Lدوپا هستند پس بهتر است حتماً در رژیم غذایی گنجانده شوند. توصیه می‌شود مصرف پروتئین بیمار بخصوص در طول روز محدود بوده و تنها در وعده شام یا وعده قبل از خواب پروتئین با ارزش بیولوژیک بالا (مثل لبنیات و تخم مرغ و گوشتها) استفاده شود. بهتر است میزان مصرف پروتئین به 8/0 گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن برسد. زیرا مصرف زیاد پروتئین سبب کاهش اثر دارو می‌شود. علت آن است که –Lدوپا یکی از چند آسید آمینه‌ای است که جهت برداشته‌شدن از خون و ورود به مغز رقابت می‌کند در صورت محدودیت مصرف پروتئین کاهش رقابت سایر اسیدهای آمینه سبب ورود میزان بیشتری –Lدوپا به مغز و در نتیجه بهبود نسبی اعمال حرکتی بیمار و کاهش نوسانات اثر دارو در طول روز می‌گردد.

* اگرچهمصرفپروتئیندرشبمی‌تواندسببکاهشسطح–Lدوپا و لرزش و حرکات آهسته در طول شب بود.

توجه داشته‌باشید مصرف ویتامین B6 (پیریدوکسین) یا منابع غذایی حاوی آن تنها در حد توصیه شده باشد زیرا مصرف زیاد B6 نیز به علت اثر آن در فرآیند تبدیل –Lدوپا به دوپامین در حضور آنزیم دی کربوکسیلاز، می‌تواند سبب اختلال در متابولیسم دارو در مغز و کاهش اثر دارو شود.

از جمله منابع ویتامین B6 می‌توان به نخود، ماهی تن و ماهی آزاد، سبوس و جوانه گندم اشاره کرد. ضمناً در صورت مصرف مولتی ویتامین به میزان B6 موجود در آن توجه کنید.

* اصولاً در طی درمان با –Lدوپا مصرف پروتئین، ویتامین B6، الکل، و کافئین باید محدود شود.

* از آنجایی که اغلب افراد از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند که می‌تواند سبب افزایش وزن شود و در عین حال تغییر در میزان فعالیت و نحوه غذا خوردن نیز بروز می‌کند، پس کنترل وزن بیمار از اهیمت بسزایی برخوردار است.

* اکسیداسیون حاصل از رادیکال‌های آزاد در بروز پارکینسون و بدتر شدن آن نقش دارد. رژیم‌های غنی از آنتی اکسیدان‌های طبیعی نظیر ویتامین E,C و کاروتنوئیدها و عنصر سلینوم احتمال بروز بیماری و روند آنرا کند می‌کند.

* اغلب بیماران دچار کمبود ویتامین B3 و اسید فولیک می‌شوند که اینحالت سبب بدتر شدن علائم می‌گردد بهتر است نسبت به مصرف ویتامین‌های گروه B توجه کافی را مبذول دارید.(البته به جز B6)

* روغن گل مغربی به دلیل داشتن گامانولیک اسید می‌تواند در کاهش لرزش موثر باشد.

* مصرف –Lمیتوین سبب سهولت حرکت، بهبود قدرت، خلق و خو و خواب بیمار می‌شود. (زیر نظر پزشک)

* جهتجلوگیریازیبوستوکمآبیمصرفمایعاتکافیوفیبرتوصیهمی‌شود.

* همزمان با پیشرفت بیماری حالت سفتی عضلانی در انتهای اندام‌ها سبب اختلال در توانایی بیمار جهت مراقبت از خود می‌شود و بیمار نمی‌تواند غذا بخورد. خوردنش کند می‌شود و مدت صرف غذا از یکساعت هم می‌گذرد. حرکات همزمان مثل نگه‌داشتن کارد و چنگال با هم به شدت مشکل می‌شود.

در این حالت بیمار را در بهترین وضعیت ممکن جهت غذاخوردن قرار دهید و از ظروف تطبیقی نظیر فنجان‌هایی با دو دسته یا ظروف دارای دسته حلقوی و ظورف لبه دار استفاده کنید. بهتر است وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بوده و غلظت غذا برحسب توانایی بلع در بیمار انتخاب شود.

* اصولا تشویق و حمایت بیمار به منظور مصرف مقادیر کافی غذا نکته کلیدی در مراقبت از این بیماران به شمار می‌آید.

 

 

 

 

گرد آورنده: مهلا یعقوبی

تبریک

سرکار خانم فرزانه عباسی مقدم ، فوق لیسانس روانشناسی، سر گروه روانشناسی ناحیه ۶ مشهد  به عنوان دبیر سرآمد استان در درس روان شناسی معرفی شده اند.

فهیمه سالاری

رویکردهای روان شناسی

پس از تحول در تاریخ روان شناسی، رویکردها و مکتب های(1) فراوانی ظهور یافته اند که در اینجا به پنج مکتب مربوط به دوره روان شناسی نو، اشاره می شود:

1. رویکرد روان تحلیلی (2) (1890) 
 

مشهورترین رویکرد مطرح در روان شناسی، رویکرد روان تحلیلی است که بنیان گذار آن زیگموند فروید(3) است.

 

 فروید بیشتر رفتارهای آدمی را متوجه فرآیندهای ناهشیار(4) می داند و براین باور است که این فرایندها سبب بسیاری از رفتارهای انسان می شوند. به باور او، بخش عمده ی رفتارهای انسان در فرایندهای ناهشیار ریشه دارند

. 
مراد فروید از فرایندهای ناهشیار، باورها، ترس ها و خواست هایی است که شخص از وجود آنها آگاه نیست، اما درهرحال بر رفتار او اثر می گذارد. (5) فروید براین باور است که آشفتگی های بیماران روانی، از بخش ناهشیار ذهن نشئت می گیرد که باید آنها را کشف و آشکار کرد.

 

 هرگاه این فرایندهای ناهشیار آشکار شود، بیماری می تواند تعارض های خود را حل کند و زندگی ایدئال و شایسته ای داشته باشد. برای آشکار کردن بخش ناهشیار فرد، از روش هایی مانند هیپنوتیزم(6) ، تحلیل رویا، (7) و تداعی آزاد(8) - که بیماران آزادانه درباره ی هرآنچه به ذهن وارد می شود سخن می گویند - استفاده می شود

. 
فروید بر این باور است که شخصیت انسان از سه بخش «نهاد»، (9) «من»(10) و «فرامن»(11) تشکیل شده است.

نهاد منبع انرژی و دربردارنده ی لذت و پرخاشگری است؛ «من» در درون انسان، بالقوه موجود است و با توجه به واقعیت و ارشادهای فرامن برتر به کنترل نهاد می پردازد و راه انرژی آزاد شده نهاد را تعیین می کند.

«فرامن» نیز تحت تأثیر قوانین خارج از انسان شکل می گیرد و با ماهیت اصلاحی، در برابر خواسته های نهاد قرار دارد. (12) 

2. رویکرد رفتارگرایی(13) (1912) 
 

یکی دیگر از رویکردهای معروف روان شناسی، رویکرد رفتارگرایی است که جان واتسون(14) آن را پایه گذاری کرد. واتسون با استفاده از تجربیات زیست شناختی پاولف(15) انسان را تنها در «رفتار» خلاصه کرده است. او براین باوراست که روان شناسی براساس نظر رفتارگرایان، شاخه ای از علم طبیعی و کاملاً عینی و آزمایشی است و هدف آن پیش بینی و کنترل رفتار است.

 

 (16) بنابراین، روان شناسی باید تنها رفتار را مطالعه کند؛ زیرا رفتار، امری عینی و دیدنی است(17) و روش درست پژوهشی علمی، به مطالعه ی رفتارهای عینی و دیدنی محدود می شود. (18) به همین دلیل، روان شناسی تنها می تواند رابطه ی محرک ها (رویدادهای محیطی) و پاسخ های آشکار (رفتار) را مطالعه کند و فقط این دو دیدارپذیر، تعریف پذیر و تغییرپذیرند

. 
براساس این توصیف، رفتار، پاسخ موجود زنده به یک محرک خارجی است. واتسون محیط را عامل اصلی رفتار می داند و براین اساس که زمینه های ارثی در رفتار هیچ نقشی ندارند. (19) از دیگر نظریه پردازان این نظریه، اسکینر(20) و ثرندایک(21) اند که در بحث یادگیری، افکار آنان را بررسی خواهیم کرد. 

3. رویکرد شناختی (22) (1950) 
 

رویکرد شناختی بر پردازش اطلاعات تمرکز دارد و به فراگیری، اندوزش، بازیابی و به کارگیری دانش می پردازد. (23) این رویکرد بررسی می کند که چگونه با به کارگیری فرایندهای ذهنی مانند ادراک، حافظه، تصویرسازی ذهنی، مفهوم سازی، مسئله گشایی، استدلال، تصمیم گیری و زبان، اطلاعات را از محیط خود جمع آوری، رمزگردانی و اندوزش کنیم.

 

 (24) براساس رویکرد شناختی، ذهن آدمی فعالانه پردازنده ی اطلاعاتی است که دریافت می کند و آن را به اشکال تازه در می آورد. (25) 
یکی از دلایل اصلی رشد این رویکرد، گسترش نارضایتی از رویکرد رفتارگرایی بود. دلیل دیگر آن، پیدایش انقلاب رایانه بود که این رویکرد را گسترش داد؛ چراکه پردازش اطلاعات، به کار رایانه شباهت دارد؛ یعنی هر دو از نظام های پردازش اطلاعات برخوردارند. (

26) 
صاحب نظران روان شناسی شناختی، مطالعه ی ذهنی را که رفتارگرایان کنار گذاشته بودند، بار دیگر با روش علمی و عینی فعال کردند. 
این رویکرد، به تدریج گسترش یافته است و اکنون یکی از مهم ترین رویکردهای روان شناسی معاصر به شمار می آید. از صاحب نظران شاخص این رویکرد می توان ژان پیاژه، (27) هربرسیمون، (28) جرج میلر(29) و جرام برونر(30) را نام برد. 

4. رویکرد انسان گرایی(31) (1950) 
 

در قرن نوزدهم، دو نهضت فلسفی پدیدارشناسی(32) و اصالت وجود(33) به ترتیب در اروپا به وجود آمد. این نهضت ها تأثیر فراوانی بر بسیاری از علوم انسانی همچون ادبیات، هنر، جامعه شناسی، مردم شناسی، الهیات، به ویژه روان شناسی و روان پزشکی داشت؛ به گونه ای که به ظهور رویکرد انسانی گرایی انجامید. (34) 
این رویکرد را دو تن از روان شناسان مشهور به نام های کارل راجرز(35) و آبراهام مزلو(36) گسترش دادند. در این رویکرد به مسائلی توجه شد که برای انسان هدفمند و ثمربخش باشد.

 

 انسان گرایان ادعا می کنند که باید به ارزش های شخصیتی انسان و بی همتایی وی توجه شود. (37) بر اصولی مانند احترام به ارزش های فردی، علاقه به کشف جنبه های جدید رفتار و تعصب نداشتن به روش های پذیرفته شده ی دیگر تکیه دارند. (38) 
این دو روان شناس به موضوع هایی توجه کرده اند که به طور مستقیم به خود انسان باز می گردد. از این روی، بر این باورند که بدون مطالعه بر روی حیوان نیز می توان ارزش های انسان را به دست آورد. عزت نفس، اراده ی آزاد، خودشکوفایی و داشتن تجارب متعالی، از جمله موضوع هایی است که روان شناسان انسان گرا به آن علاقه دارند. همچنین صاحبان این رویکرد بر نیازهای روان شناختی، مانند نیاز به محبت، پیشرفت یا خلاقیت تأکید کرده اند. (

39) 
روان شناسان این رویکرد، اساساً به حل مسائل انسانی و کمک به پیشرفت و رشد شخصیتی و رهایی از کنترل بیرونی علاقه مندند؛ درحالی که دیگر روان شناسان به تحقیق در زمینه ی اصول و قوانین کلی تمایل دارند که درباره ی انسان ها به منزله ی یک گونه به کار برده می شود. (

 

این مکتب به رغم مشکلاتی که پایه گذاران آن داشتند، توانست جای مناسبی برای خود باز کند و موقعیت خوبی یابد. همچنین با دیگر مکتب های موجود همزیستی داشته و به وسیله ی تبادل نظر با آنها، کمک شایانی به روان شناسی کرده است. (

 

 

5. رویکرد زیست شناختی (42) 
 

دیدگاه زیست شناختی تاریخچه ای بس طولانی دارد. بقراط(43) - که پدرعلم پزشکی شناخته می شود - درباره ی چگونگی کنترل و سازمان دهی اندام های گوناگون بدن به وسیله ی مغز، مشاهدات مهمی داشت و این مشاهدات، زمینه را برای پیدایش رویکرد زیست شناختی در روان شناسی آماده کرد. پس از او، نزدیک به دو هزار سال شالوده ی این علم بر این اندیشه بود که ذهن و رفتار نیز همانند سیاره ها و مواد شیمیایی یا اندامهای بدن انسان، می توانند موضوع تحلیل علمی قرار گیرند. (44) 
روان شناسان زیست شناختی، رفتار را نتیجه ی رویدادهای شیمیایی و زیست شناختی پیچیده درون مغز می دانند. به همین دلیل، نقش عوامل زیستی را در احساس، ادراک، یادگیری، حافظه، زبان و... بررسی می کنند. (45) 
رویکرد روان شناختی از این منظر با دیگر رویکردها به طور اساسی تفاوت دارد که بخشی از اصول خود را از زیست شناسی گرفته است و می کوشد روان شناسی را بر پایه های اصول زیست شناختی تبیین کنند.

 

 

تهیه و تنظیم :  فهیمه سالاری

حوریه باقرپور